فنول

فنول (Phenol) یا اسید کاربولیک، ترکیبی آلی با فرمول شیمیایی C₆H₅OH است که به‌صورت جامدی بی‌رنگ یا کریستال‌های سفید با بوی خاص وجود دارد. این ماده در صنایع مختلف و آزمایشگاه‌ها کاربردهای گسترده‌ای دارد.

کاربردها:

• ضدعفونی‌کننده و گندزدا: این ماده به‌عنوان یک ضدعفونی‌کننده قوی برای استریل کردن تجهیزات پزشکی و سطوح آزمایشگاهی استفاده می‌شود. همچنین، در بیمارستان‌ها برای تمیز کردن سطوحی مانند میزهای کنار تخت و نرده‌ها به کار می‌رود.
• تولید رزین‌های فنول-فرمالدهید: در آزمایشگاه‌ها، این ماده به‌عنوان ماده اولیه در سنتز رزین‌های فنول-فرمالدهید مورد استفاده قرار می‌گیرد که در تولید پلاستیک‌ها و چسب‌ها کاربرد دارند.
• استخراج اسیدهای نوکلئیک: این ماده در زیست‌شناسی مولکولی برای استخراج DNA و RNA از نمونه‌های بافتی به کار می‌رود. این فرآیند با استفاده از مخلوط فنول-کلروفرم انجام می‌شود که به جداسازی مؤثر اسیدهای نوکلئیک کمک می‌کند.
• تولید معرف‌ها و شناساگرها: این ماده در تهیه معرف فولین-سیوکالتو (Folin-Ciocalteu) استفاده می‌شود که برای اندازه‌گیری ترکیبات فنلی در نمونه‌های مختلف به کار می‌رود. این معرف در واکنش با فنل‌ها، رنگ آبی تولید می‌کند که در طول موج 765 نانومتر قابل اندازه‌گیری است.
• تولید فنل‌فتالئین: فنول‌فتالئین، یکی از مشتقات فنول، به‌عنوان شناساگر pH در تیتراسیون‌های اسید-باز استفاده می‌شود. این ترکیب در محیط‌های بازی به رنگ صورتی درمی‌آید و در محیط‌های اسیدی بی‌رنگ است.

فنول مرک (Merck):

شرکت مرک آلمان یکی از تولیدکنندگان معتبر فنل با درجه خلوص بالا برای مصارف آزمایشگاهی است. فنل مرک با شماره کاتالوگ 1.09001 عرضه می‌شود و به‌عنوان ماده‌ای با کیفیت بالا در تحقیقات و کاربردهای آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نکات ایمنی:

فنل ماده‌ای سمی است و تماس مستقیم آن با پوست می‌تواند باعث سوختگی و تحریک شود. استنشاق بخارات آن نیز مضر است. بنابراین، در هنگام کار با فنول باید از تجهیزات حفاظتی مناسب مانند دستکش و عینک ایمنی استفاده شود و در محیط‌های دارای تهویه مناسب کار گردد.

با توجه به کاربردهای گسترده و اهمیت فنول در آزمایشگاه‌ها، استفاده از محصولات با کیفیت و رعایت نکات ایمنی در هنگام کار با این ماده ضروری است.